Türemiş sözcük veya türemiş kelime olarak da bilinmektedir. Kelime sonlarına aldıkları eklerle yeni bir anlam kazanan sözcüklerdir.
İçindekiler
Türemiş Sözcük Nedir?
Türemiş sözcük kök ve gövde halindeki kelimelerin yapım eki alması sonucu meydana çıkan kelimedir. Kök halinde olan sözcükler zarf, isim, zamir ve fiil olarak da geçmektedir. Kök ve yapım eki birleşirse türemiş sözcük meydana gelir.
Türemiş Sözcük
Türemiş sözcükler ikiye ayrılır;
- Yapım Eki
İsim ve fiil köklerine yapım eki getirilerek anlamı kelimelere denir. Yapım ekleri -lik, -li, -ci, -cik, -sız, -şer, -cık, -im, -ma
- Çekim eki
İsim ve fiil köklerine çekim eki getirilerek anlamını kaybetmeyen kelimelere denir.
Türemiş Sözcük Örnekleri
- Şarkı-cı
- Türk-çe
- Şaka-laş
- Su-sa
- Kul-ak-lık
- Çak-mak
Yansımadan Türemiş Sözcük
Doğada bulunan canlı cansız varlıkların çıkardığı seslere yansıma denir. Bu çıkan seslerden oluşan sözcüklere de yansıma sözcükler denmektedir.
Bunlar;
- Hayvanlara ait yansıma sözcükler.
Miyav, hav, me
- İnsanlara ait sözcükler.
Hapşu, hor, şık
- Cansız varlıklara ait yansıma sözcükler.
Şırıl, çatır, hışır
- Makinelere ait yansıma sözcükler.
Pat, vın, zır
Yansıma sözcükler çeşitli türlerde kullanıldığı gibi herhangi bir cümlede de kullanılabilir. Tık, çat, pat, küt, me, hor, şır… yansıma sözcüklerdir. Bu sözcükler -ırtı, -ıltı ekleriyle oluşur. Tık-ırtı, çat-ırtı gibi.
Yansıma Ad Türü
Birden onu hıçkırık tuttu.
Yansıma Sıfat Türü
Kıtır krakerleri çok severim.
Yansıma Zarf
Kapının zili zır zır çalıyor.
Yansıma Eylem
Ahmet uyurken çok horluyor.
Gövdeden Türemiş Sözcük
Bir sözcük yapım eki aldıktan sonra eğer ikinci bir yapım eki daha alıyor ise bu gövdeden türemiş sözcüktür. Yani bir tane yapım ekinden sonra başka kaç tane yapım eki alırsa alsın gövdeden türemiştir. Tat kelimesi kök kelimedir. Tatlı dediğimizde yapım eki eklediğimiz için türemiş olur. Tatlıcı dediğimizde ise iki defa yapım eki eklemiş oluruz. İkinci eki aldığı için gövdeden türemiş olur.
Gövdeden Türemiş Sözcükler
- Çalışkan-lık
- Sessiz-lik
- Bilgi-siz
- Görgü-süz
- Tatlı-cı
- Susuz-luk
